Kybele ve Attis

Anadolu’lu tanrıça Kybele’ye ait en ünlü öykü: onun, Attis’le olan aşkıdır.

Kybele ve Attis
Kybele ve Attis
Kybele toprak tanrıçasıdır.Adonis ile Astarte'nin maceralarının Anadolu da ki şeklidir.Attis ana tanrıça'nın sevgilisidir.Ana tanrıçaya olan vefasını göstermek için Erkeklik uzvunu keser.Attis 'de aynı Adonis gibi bir ağacın altında domuz tarafından öldürülür.Attis'in çiçeği menekşedir.(bazı efsaneler çam agacı oldugunu söylüyor)
1)Tanrıçanın kutsal ağacı; şimşir ve çamdır. Tanrıçanın bayramlarında çalınan flütler; şimşir ağacından yapılırmış. Çamın kutsallığı ise, Attis’in, tanrıça tarafından bu ağaca dönüştürülmüş olmasından ileri geliyor.
Kybele; yontularında (heykellerinde) yapılı bir kadın biçimi temsil edilmektedir. Yapılı oluşu: onun doğurganlığını simgeler. Ana tanrıça, her zaman, doğuma hazır, büyük karınlı bir kadın biçiminde gösterilmiştir. Bazı heykellerinde ise, başında kule biçiminde bir taç görülür. Bu kulelerin sayılarına göre, tanrıçanın korumasında bulunan kent sayısı temsil ediliyormuş. Zaman zaman da, elinde bir anahtarlıkla görülür. Bu, onun bağrında sakladığı hazinelerin anahtarıdır. O, yazın, bu hazineyi açarak, bol bol verirdi bağrından.
Anadolu’lu tanrıça Kybele’ye ait en ünlü öykü: onun, Attis’le olan aşkıdır. Attis, çok güzel bir delikanlıdır. Kybele, kendi tapınağının bakımını, bu Frigya’lı genç Attis’e emanet eder. Ama bir koşulu vardır. Attis, tanrıçaya, bakir kalma sözü verir ve bu sözünden asla dönmeyecektir.
Zamanla; Attis, bir ölümlüye aşık olur ve çabuk unutur verdiği sözü. Düğün töreni sırasında, Kybele’de gelen konukların arasına karışır. Ama, Attis, tanrıçayı görür ve verdiği sözü hatırlayarak, derin bir vicdan azabı ve bunalım sonucu erkeklik organını keser. Toprağa akan kanlardan, menekşeler biter. Attis, bununla de yetinmez, kendini asmak ve ölmek ister. Ama, tanrıça Attis’in eski sevgilisine acır ve onu bir çam ağacına dönüştürür.
2)Phrygia sınırında Agdos adlı bir kayaya ana tanrıça adına tapınılırmış, Zeus aşık olmuş tanrıçaya birleşmeyi başaramayınca da tohumunu kayaya dökmüş. Bundan Agdistis doğmuş çift cinsiyetli olan bu yaratığı Dionysos sarhoş edip erkekliğinden etmiş. Uzvundan bir badem ağacı türemiş Sangarios’un kızı bir badem koparmış ve bundan gebe kalmış, Attis’i doğurmuş ve Sangarios’un isteği ile dağa bırakmış. Burada bir tekenin sütü ile beslenmiş . Agdistis ve Kybele ikisi birden aşık olmuşlar delikanlıya ama Midas onu kızına almak istemiş. Agdistis Attes’i çıldırtmış delikanlı bir çam ağacı dibinde erkekliğini keserek can vermiş. Kybele onu gömmüş, akan kanından biten menekşeler çepeçevre sarmışlar ağacı. Prof. Dr. Gönül Tekin'in Bir tv programı sohbetinden izlenimlerim
Akcan Mir